โครงการอบรมระยะสั้น ประจำปี 2568

สาขาความเจ็บปวดช่องปากใบหน้าและทันตนิทราเวช

 (Orofacial Pain and Dental Sleep Medicine)

แขนงวิชาชีววิทยาช่องปาก คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

1.  ชื่อโครงการ : โครงการอบรมระยะสั้น ประจำปี 2568 (ความเจ็บปวดช่องปากใบหน้าและทันตนิทราเวช)

2. หลักการและเหตุผล

ด้วยจำนวนประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทยมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น และจากรายงานการคาดประมาณประชากรของประเทศไทยปี 2553- 2583 ประมาณว่า ในพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือจะเป็นภาคที่มีอัตราผู้สูงอายุสูงสุดในประเทศคือร้อยละ 22 และร้อยละ 20 ตามลำดับและในปี 2565 ประเทศไทยทั้งหมดจะเป็นสังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์ หรือหมายถึงสัดส่วนประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปสูงถึงร้อยละ 20 ก่อนที่ในปี 2576 ประเทศไทยจะเป็นสังคมสูงอายุระดับสุดยอด หรือมีสัดส่วนประชากรสูงอายุ 60 ปีขึ้นไป สูงขึ้นถึงร้อยละ 28 การเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของประชากรสูงอายุนี้ ทำให้ทันตแพทย์มีโอกาสได้ตรวจรักษาผู้ป่วยที่มีปัญหาโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้า ได้เช่น ผู้ป่วยที่มีปัญหาปวดข้อต่อขากรรไกรจากโรคข้อต่อขากรรไกรสึก หรือ เสื่อมร่วมกับการมีการสบฟันที่เปลี่ยนไป ปวดเส้นประสาทที่บริเวณใบหน้าและช่องปาก โรคแสบร้อนในช่องปากเรื้อรัง ซึ่งพบได้มากเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ และยังเป็นโรคเรื้อรังที่ผู้ป่วยบางรายอาจต้องรับประทานยาตลอดชีวิต ส่งผลกระทบในด้านคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและผู้ดูแลเป็นอย่างยิ่ง

นอกจากนี้ ในกลุ่มผู้สูงอายุ ยังพบความชุกของโรคการกรน และ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (obstructive sleep apnea :OSA) ที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งความชุกของโรคในประชากรไทย พบได้ที่ร้อยละ 15.4 ในเพศชายและร้อยละ 6.3 ในเพศหญิงตามลำดับ ซึ่งการรักษาที่มีประสิทธิภาพในปัจจุบันได้แก่ การใส่เครื่องมือในช่องปากเพื่อยื่นขากรรไกรล่างมาทางด้านหน้า (mandibular advancement device: MAD) ซึ่งทำให้ทันตแพทย์ มีบทบาทที่สำคัญในทีมสหสาขาวิชาที่ร่วมรักษาผู้ป่วย OSA

3. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

1. เพื่อให้ผู้อบรมมีความรู้เกี่ยวกับโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้าที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ เช่น trigeminal neuralgia, burning mouth syndrome, TMJ osteoarthritis เป็นต้น
2. เพื่อให้ผู้อบรมมีความรู้เกี่ยวกับกลุ่มโรคความผิดปกติที่เกิดจากการหลับที่พบบ่อยในผู้สูงอายุโดยเฉพาะอย่างยิ่ง การนอนกัดฟัน การกรน และ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น
3. เพื่อให้ผู้เข้าร่วมอบรมสามารถวินิจฉัยดูแล และจัดการรอยโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้าการนอนกัดฟัน การกรน และ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น ได้

4.  ผู้รับผิดชอบโครงการ

         แขนงวิชาชีววิทยาช่องปาก คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

5.  วัน เวลา และสถานที่ดำเนินการ

    ระหว่างเดือนกรกฎาคม – กันยายน 2568 ณ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

6. ค่าลงทะเบียน : ท่านละ 40,000.- บาท

7. กลุ่มเป้าหมาย

     ทันตแพทย์ทั่วไป

8. รูปแบบการจัด

    จัดฝึกอบรมรูปแบบในสถานที่ ณ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

8.1 การบรรยายและการสัมมนาบทความปัจจุบัน

ผู้เข้ารับการฝึกอบรมจะได้ฟังการบรรยายและมีการสัมมนาบทความปัจจุบันในหัวข้อต่าง ๆ ที่จำเป็นในการรักษาผู้ป่วยโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้า โรคการกรน นอนกัดฟันและ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น เช่น

- Review of muscles of mastication, occlusion, cranial nerves and head/neck anatomy

- Review of common orofacial pain conditions in the elderly and management

- Review of snoring and OSA and management

- Review of bruxism and management

- Comprehensive assessment of chronic orofacial pain and OSA patients

- Psychosocial assessment of elderly chronic pain patients

- Comprehensive individualistic treatment plan

- Oral appliances for bruxism and orofacial pain patients (including digital dentistry)

- Oral appliances for OSA patient (including digital dentistry)

- Pharmacotherapy for Pain

- Botulinum toxin therapy for bruxism and pain

- Acupuncture and dry needling

- Laser therapy for pain

- Psychotherapy including cognitive behavioral therapy (CBT)

- Complementary and alternative therapy for pain

- Surgical intervention for orofacial pain and OSA

- Communication skills and doctor-patient relationship

8.2 การปฏิบัติงานคลินิก Orofacial Pain and Dental Sleep Medicine คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

8.2.1 การให้การรักษาผู้ป่วยโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้า

- การตรวจ วินิจฉัย พยากรณ์โรคและการวางแผนการรักษาแบบเฉพาะบุคล

- การให้การรักษาโดยการใช้ยา, oral appliance, ฝังเข็ม, botulinum toxin, psychotherapy

 และอื่น ๆ

- การประเมินผลการรักษา

- การนำเสนอแผนและผลการรักษา

- การสังเกตการณ์การรักษาในคลินิก orofacial pain และในห้องผ่าตัดสมอง  

8.2.2 การให้การรักษาผู้ป่วยโรคการกรน นอนกัดฟันและ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น

- การวางแผนการรักษาแบบเฉพาะบุคคล

- การให้การรักษาโดยใช้ oral appliance (MAD)

- การประเมินผลการรักษา

- การนำเสนอแผนและผลการรักษา

- การสังเกตการณ์การรักษาในคลินิก sleep medicine

9. วิธีดำเนินการ

1. จัดทำและขออนุมัติโครงการ
2. ประชาสัมพันธ์
3. จัดเตรียมสื่อ/สื่อสอนออนไลน์ประกอบการสอน อบรมและบรรยาย 

10. การประเมินผลโครงการ

1. ประเมินผลจากแบบสอบถามที่ตอบโดยผู้เข้าร่วมอบรม ประเมินความพึงพอใจ รวมถึงข้อเสนอแนะ เพื่อนำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงในครั้งต่อไป
2. ประเมินผลจากผู้บังคับบัญชาขั้นต้น ภายหลังจากที่สำเร็จการอบรมและเข้าปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลต้นสังกัด

12. ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ทันตแพทย์สังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่ผ่านการอบรมมีความรู้เกี่ยวกับโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้าที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ รวมถึงการนอนกัดฟัน การกรน และ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น
2. ทันตแพทย์สังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่ผ่านอบรมสามารถวินิจฉัยดูแล และจัดการโรคปวดเรื้อรังที่ช่องปากใบหน้าที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ รวมถึงการนอนกัดฟัน การกรน และ โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นและสามารถทำงานร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์เพื่อจัดการผู้ป่วยในกลุ่มดังกล่าวแบบองค์รวมได้